Wstęp

Czyste, bezpieczne i zdrowe środowisko to sprawa każdego człowieka. Złe warunki przyrody i środowiska wpływają na jego działalność, a szczególnie na zdrowie. Innymi słowy, istnieje ścisły związek pomiędzy człowiekiem i jego naturalnym środowiskiem.
Tereny zielone w mieście spełniają wiele ważnych funkcji. Wykorzystywane w celach wypoczynkowych, zdrowotnych, estetycznych są dla wielu mieszkańców często jedynym miejscem wypoczynku i kontaktu z przyrodą. Jest to niezmiernie ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu ze względu na kojący wpływ na system nerwowy człowieka i redukcję stresu. Zieleń miejska wpływa także na mikroklimat, tłumi hałas, oczyszcza powietrze. Jest to szczególnie ważne w takim mieście jak Kraków: o dużej liczbie mieszkańców, zakładów przemysłowych, o olbrzymiej liczbie samochodów.
Jednym z wyznaczników wysokiej jakości życia w mieście powinno być zapewnienie mieszkańcom możliwości wypoczynku w miejscu swojego zamieszkania. Oznacza to powszechny dostęp do terenów rekreacyjnych. Tymczasem, woda i czyste powietrze, zieleń i cisza są dla mieszkańców coraz trudniej dostępne.
Niektórzy lokalni politycy mają odmienne zdanie głosząc tezy, że Kraków ma za dużo terenów zielonych i twierdząc, że gdyby cały Kraków został pokryty planami zagospodarowania przestrzennego to miasto przestałoby się rozwijać.
Tym osobom, niestety, rozwój myli się z rozrostem.
Nie można mówić o rozwoju społeczeństwa w warunkach betonowej pustyni – bez dostępu do przyrody. Nie można mówić ani o rozwoju fizycznym dzieci i młodzieży bez dostępu do terenów rekreacyjnych, ani o rozwoju psychicznym i intelektualnym bez dostępu do piękna przyrody i krajobrazu. Ograniczanie doświadczania świata do środowiska sztucznego jest zaprzeczeniem rozwoju.
Musimy przyznać człowiekowi prawo do natury, Przyroda jest społecznym dobrem wspólnym i musi być dostępna dla wszystkich.
Priorytetem polityki przestrzennej miasta powinna więc być ochrona środowiska. Wynika to przede wszystkim z tego, że w Krakowie mieszka 800000 ludzi i ci ludzie muszą żyć w normalnych warunkach. Nie mogą być poddawani przez 24 godziny na dobę atakowi smrodu, hałasu, zapylenia, jednocześnie nie mając możliwości zdrowego wypoczynku. Ludzie zamożni (w tym podejmujący za nas decyzje politycy i biznesmeni) znajdują dla siebie mieszkania przy spokojnych ulicach, w czystych dzielnicach – coraz częściej w podkrakowskich miejscowościach. Jednocześnie to właśnie ci ludzie podejmują decyzje doprowadzające do przeznaczenia resztek krakowskiej przyrody na kolejne hipermarkety, stacje benzynowe i zagęszczone osiedla blokowe bez terenów zielonych i obiektów użyteczności publicznej.
Konieczne jest powstrzymanie tego trendu – zahamowanie degradacji istniejących terenów zielonych i tworzenie nowych. Nie do zaakceptowania jest twierdzenie, że nie stać nas na rozrzutność by tracić tereny w mieście na rzecz zieleni i że miejsce dla przyrody jest za miastem. Człowiek musi mieć możliwość normalnego życia i codziennego wypoczynku w miejscu swojego zamieszkania. Dlatego też najważniejsze jest zabezpieczenie terenów zielonych przed przeznaczeniem ich na cele komercyjne i budowlane. Dotyczy to zarówno terenów cennych przyrodniczo, jak i tych które nie mają takich wybitnych wartości, ale mają duże znaczenie dla oczyszczania powietrza, tłumienia hałasu oraz będących miejscem wypoczynku i rekreacji. Konieczne jest określenie zakazu przeznaczania terenów zielonych na cele komercyjne. Pod takie inwestycje powinno się przeznaczać tereny zdegradowane, a nie zalewać resztek zieleni betonem i asfaltem.
Przede wszystkim jednak, przy określaniu polityki przestrzennej miasta należy kierować się interesem jego mieszkańców i brać pod uwagę opinie społeczności lokalnych. Liczne protesty i konflikty pomiędzy mieszkańcami Krakowa a władzami miasta i inwestorami są wynikiem nieliczenia się polityków z opiniami i interesem zwykłych mieszkańców, ignorowania prawa krakowian do decydowania o kierunku rozwoju Ich miasta.
Niniejsza publikacja ma służyć pomocą w działaniach tym krakowianom, którzy nie godzą się na ich ubezwłasnowolnienie i chcą mieć wpływ na kierunek rozwoju swojego miasta.
Mamy prawo do normalnego życia i do decydowania o swoim otoczeniu.