Stowarzyszenie zwykłe jest uproszczoną formą stowarzyszenia. Ma ono ograniczone możliwości działania:
• nie może powoływać oddziałów terenowych,
• nie może łączyć się w związki stowarzyszeń,
• nie może zrzeszać osób prawnych,
• nie podlega rejestracji,
• nie może prowadzić działalności gospodarczej,
• nie posiada osobowości prawnej,
• nie może przyjmować darowizn, spadków i zapisów, otrzymywać dotacji oraz korzystać z ofiarności publicznej (stowarzyszenie zwykłe uzyskuje środki na swoją działalność ze składek członkowskich).
Aby założyć stowarzyszenie zwykłe należy:
• zebrać przynajmniej 3 osoby (muszą to być obywatele polscy posiadający pełną zdolność do czynności prawnych oraz prawa publiczne, którzy ukończyli 18 lat),
• uchwalić regulamin działalności,
• zgłosić do wydziału starosty właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia (w Krakowie do Prezydenta Miasta Krakowa) swoją działalność, składając następujące dokumenty:
– regulamin stowarzyszenia ( w tym nazwa, cel, teren i środki działania),
– informację o siedzibie stowarzyszenia,
– informację zawierającą dane osobowe założycieli wraz z określeniem przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie.
Po upływie 30 dni od zgłoszenia o powstaniu stowarzyszenia, może ono rozpocząć swoją działalność.
Taka formuła utworzenia stowarzyszenia jest prosta, ale powstałe stowarzyszenie zwykłe ma ograniczone możliwości podejmowania czynności prawnych – nie jest podmiotem praw i obowiązków w zakresie prawa cywilnego i nie ma zdolności do czynności prawnych. Za zobowiązania związane z działalnością stowarzyszenia odpowiadają całym swoim majątkiem ci członkowie stowarzyszenia, którzy je zaciągnęli.
Stowarzyszenie zwykłe jest jednak organizacją społeczną. Oznacza to, że ma zdolność sądową, czyli może występować przed sądem jako strona, w sprawach związanych z celami zapisanymi w swoim regulaminie.
Organem nadzoru dla stowarzyszenia zwykłego jest starosta (lub prezydent miasta, jeśli stowarzyszenie ma siedzibę w mieście na prawach powiatu np. w Krakowie).