Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody jest stowarzyszeniem zarejestrowanym, powstałym w 1996 r. posiadającym status organizacji pożytku publicznego (nr KRS 0000047970).
Celem Towarzystwa jest:
- ochrona przyrody,
- ochrona środowiska,
- ochrona zwierząt,
- ochrona krajobrazu,
- ochrona wartości kulturowych,
- pobudzanie aktywności lokalnej oraz zwiększanie społecznego udziału w podejmowaniu decyzji.
Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody jest członkiem „Konfederacji dla przyszłości Krakowa Cracovia Urbs Europaea.
Towarzystwo było inicjatorem powstania w 2002 r. Krakowskiego Funduszu Ochrony Przyrody, którego celem jest wspieranie inicjatyw ochrony przyrody w Krakowie.
W ciągu 22 lat działalności zrealizowaliśmy ok 40 projektów ekologicznych o charakterze edukacyjnym. Udało nam się zaprosić do współpracy szereg szkół i przedszkoli oraz samorządy lokalne, od 1996 r. współpracujemy z Ojcowskim Parkiem Narodowym. Towarzystwo jest członkiem Konfederacji na rzecz Przyszłości Krakowa Cracovia Urbs Europaea, współtworzymy przy Urzędzie Miasta Krakowa Komisję Dialogu Obywatelskiego (KDO) ds. środowiska oraz KDO ds. rewitalizacji Nowej Huty.
Nasza działalność została również doceniona przez inne instytucje. W 2004 r. za realizację projektu „Drzewo Życia na szlaku Greenways Kraków-Oświęcim” Towarzystwo otrzymało II miejsce w konkursie „W harmonii z przyrodą” organizowanego przez Hewlett Packard pod patronatem Ministra Środowiska. W 2003 r. otrzymaliśmy wyróżnienie w programie „Szkoły dla ekorozwoju” za „przyjęcie roli lidera działań lokalnych, które pobudzają i skupiają aktywność społeczną mieszkańców; angażowanie szkół e współpracę partnerską; budowanie w regionie roli szkół jako Lokalnych Centrów Aktywności Ekologicznej; budowanie regionalnego programu współpracy ze szkołami; sumienność i ogromne zaangażowanie w podejmowane inicjatywy”.
W 2001 r. Towarzystwo zostało wyróżnione w konkursie „Porządnie poza rządem” organizowanym przez Fundację im. Batorego, za konsekwentne przestrzeganie prawa w działaniach, umiejętności negocjacyjne w rozwiązywaniu problemów ekologicznych, angażowanie mieszkańców w prace na rzecz najbliższego otoczenia.
Realizowany przez Towarzystwo projekt „Promocja pnączy w Krakowie” uzyskał główną nagrodę Fundacji Partnerstwo dla Środowiska za rok 1999 (Najlepszy Projekt Europy Środkowo-Wschodniej) oraz był wyróżniony w konkursie Indywidualna Ekologiczna Nagroda Bayera w 2000 r.
Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody stale prowadzi następujące działania:
- Społeczna Ostoja Przyrody Staw przy Cegielni – utrzymywanie jedynej w Krakowie społecznej ostoi przyrody (obszar stanowiący własność organizacji społecznej przeznaczony przez nią na cele ochrony przyrody) obejmującej staw, zadrzewienia nadwodne oraz łąki. Teren ocalony przez okolicznych mieszkańców oraz Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody przed zabudową na cele zakładu diagnostyki maszyn budowlanych. Od 2003 r. znajduje się pod zarządem Towarzystwa, początkowo na mocy umowy bezpłatnego użyczenia nieruchomości, a od 2006 r. płatnej umowy dzierżawy od Gminy Kraków.
- Ochrona łąk – Natura 2000 Puszcza Niepołomicka – utrzymanie będącej własnością Towarzystwa łąki w obszarze Natura 2000 Puszcza Niepołomicka;
- Ochrona płazów w Pieskowej Skale. Od 1997 r. Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody oraz Ojcowski Park Narodowy organizują w tym czasie akcję zabezpieczania trasy migracyjnej. Co roku w okresie wiosennym płazy podążają z lasów, pól i łąk w kierunku stawów w Pieskowej Skale będących miejscem ich rozrodu. Ponieważ trasę migracyjną płazów przecina ruchliwa droga ginęło ich tutaj mnóstwo. Wzdłuż drogi ustawiane są zapory z siatki, uniemożliwiające płazom wejście na drogę. Żaby i ropuchy dochodzące do siatki wędrują wzdłuż niej i wpadają do wkopanych w ziemię przed siatką wiader, lub są zbierane przez pracowników Parku i członków Towarzystwa na Rzecz Ochrony Przyrody. W godzinach wieczornych, kiedy migracja się nasila, na odcinkach drogi które nie mogą być zabezpieczone siatkami członkowie Towarzystwa zbierają płazy bezpośrednio z drogi. Zbierane są również płazy które wracają po odbyciu godów. W 2018 r. długość zabezpieczonego odcinka wynosiła łącznie ponad 1 km. Do stawów przeniesiono 4736 płazy (3978 przeniesionych przez TnROP, 758 przez pracowników OPN); w większości ropuchy szare (4666). Po odbyciu wędrówki godowej uratowano 2142 płazów (TnROP). Koszty realizacji zadań poniesione zostały przez Ojcowski Park Narodowy oraz Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody.
- Prowadzenie punktu porad dotyczących ochrony przyrody (informacje i porady dla mieszkańców bezpośrednio w siedzibie towarzystwa, telefonicznie, za pomocą poczty elektronicznej)
- Udział w postępowaniach administracyjnych i sądowych związanych z ochroną środowiska. W 2018 r. Towarzystwo brało udział w 200 postępowaniach administracyjnych w sprawach usuwania drzew, decyzji o ustaleniu warunków zabudowy, decyzji o uwarunkowań środowiskowych, nielegalnego składowania odpadów, wyłączenia gruntu z powierzchni leśnej, odstępstw od zakazów obowiązujących w stosunku do chronionych gatunków i siedlisk, samowoli budowlanych, wniosło 41 odwołań i zażaleń do samorządowego kolegium odwoławczego oraz 29 skarg do wojewódzkiego sądu administracyjnego, wniosło 4 wniosk o wszczęcie postępowań w sprawie wysypywania odpadów
- Wnoszenie wniosków i uwag do przygotowywanych planów zagospodarowania przestrzennego,
- Współtworzenie komisji dialogu obywatelskiego przy Urzędzie Miasta Krakowa: ds. Środowiska oraz ds. rewitalizacji Nowej Huty,
- Współpraca z organizacjami społecznymi i mieszkańcami oraz radami dzielnic Krakowa w zakresie ochrony przyrody,
- udział przedstawiciela Towarzystwa w powołanym przez Prezydenta Miasta Krakowa Zespole ochrony zieleni wydającego opinie ws wniosków o zgodę na usunięcie drzew
- Prowadzenie portalu internetowego chronmydrzewa.pl oraz grupy „Chrońmy drzewa” na portalu społecznościowym Facebook
- Tematyka ochrony przyrody była poruszana podczas wywiadów udzielanych przez Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody w licznych wywiadach prasowych, radiowych, telewizyjnych
Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody jest powszechnie uznane za organizację o największym doświadczeniu i skuteczności w działaniach strażniczych związanych z ochroną przestrzeni publicznej w okolicach Krakowa. Posiada duże doświadczenie w prowadzeniu działań prawnych, strażniczych, postępowaniach administracyjnych, konsultacjach społecznych dotyczących ochrony środowiska i planowania przestrzennego. Systematycznie prowadzi kontrolę wykazu postępowań administracyjnych wymagających udziału społeczeństwa oraz mających wpływ na kształt przestrzeni publicznej Krakowa i bierze w nich udział na prawach strony.
Nasze dziania były niejednokrotnie prezentowane w telewizji, radiu, prasie. Towarzystwo jest również często proszone przez dziennikarzy o komentowanie wydarzeń związanych z ochroną środowiska. Tylko w 2018 r. Towarzystwo na Rzecz Ochrony Przyrody udzieliło wywiadów lub było wymienianych w ponad 75 artykułach prasowych, internetowych, wywiadach radiowych i telewizyjnych.